Artykuł dr. Ciny Foroutan-Nejada w Nature

24 marca 2022

Aromatyczność jest zjawiskiem powszechnym wśród cząsteczek organicznych, molekuł zbudowanych głównie z wodoru i węgla. Historycznie, nazwa aromatyczny odnosi się do silnego zapachu cząsteczek organicznych, które można znaleźć w różnych otaczających nas materiałach, od wanilii w naszych kuchniach po ksylen będący składnikiem smarów silnikowych. Pod względem chemicznym aromatyczny ma jednak nieco inne znaczenie. Wiadomo, że cząsteczki aromatyczne są niezwykle stabilne i odgrywają ważną rolę w wielu aspektach naszego życia, od aminokwasów, które są głównym budulcem naszego ciała, po szeroką gamę leków, które pomagają nam zwalczać różne choroby. Dlatego ocena ilościowego stopnia aromatyczności jest niezbędnym narzędziem współczesnej chemii. W trzecim tysiącleciu pojęcie aromatyczności zostało rozszerzone na cząsteczki nieorganiczne, które składają się głównie, a nawet całkowicie, z metali. Te substancje znalazły swoją rolę w przemyśle jako katalizatory. Pomimo tego, że zjawisko aromatyczności znane jest od ponad wieku, ocena ilościowego stopnia aromatyczności jest nadal przedmiotem intensywnej debaty akademickiej. Najnowszy przykład takiej debaty został udokumentowany w niedawnym artykule w czasopiśmie Nature autorstwa dr. Cina Foroutan-Nejad z Instytutu Chemii Organicznej PAN we współpracy z badaczami z Central European Institute of Technology, CEITEC w Czechach.

Badacze ci poddają w wątpliwość popularną teorię aromatyczności i zgłaszają nowatorskie podejście do przypisywania charakteru aromatycznego do najcięższych pierwiastków na Ziemi takich jak związków toru. Związki te są idealnymi kandydatami do konwersji azotu do amoniaku, procesu niezwykle wartościowego przemysłowo, który może zastąpić obecny proces Boscha-Habera i rozpocząć zrównoważoną rewolucję w produkcji nawozów sztucznych.

Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!